سقوط تعهدات

طبق ماده ۲۶۴ قانون مدنی تعهدات به شیوه‌های ذیل زایل می‌گردد:
الف) وفای به عهد
ب) اقاله
پ) ابراء
ت) تبدیل تعهد
ث) تهاتر
ج) مالکیت ما فی‌الذمه

وفای به عهد از اسباب سقوط تعهدات

یکی از شایع‌ترین سبب سقوط تعهد و وفای به عهد می‌باشد، زیرا به این سبب مورد تعهد به وسیله متعهد انجام شده و اراده طرفین معامله در حقیقت واقع شده است.
ماهیت وفای به عهد در صورتی که مستلزم انتقال مالکیت یا حقی به متعهد‌له باشد، عمل حقوقی یک طرفه یا همان ایقاع است.

اقاله از اسباب سقوط تعهدات

اقاله در لغت به معنای آزاد کردن و یا باز کردن چیزی است ولی در اصطلاح حقوقی اقاله عبارت است از منحل ساختن عقد با تراضی و توافق طرفین معامله.
در ماده ۲۸۳ قانون مدنی گفته شده بعد از معامله طرفین می توانند به تراضی یعنی با رضایت دو یا چند جانبه آنرا اقاله و تفاسخ کنند.

ابراء از اسباب سقوط تعهدات

ابراء در لغت به معنای زدودن و پاک کردن است و در اصطلاح حقوقی به معنای پاک کردن و زایل کردن دین از ذمه مدیون است.
ابراء یک عمل حقوقی یک جانبه است که تنها با اراده طلبکار واقع می‌شود، به همین دلیل نه تنها نیازی به توافق اراده بدهکار نیست بلکه حتی در صورتی که او نیز مخالفت هم بکند محقق خواهد شد.
طبق ماده ۲۸۹ قانون مدنی ابراء عبارت از این است که دائن از حق خود به اختیار صرف‌نظر نماید.

تبدیل تعهد از اسباب سقوط تعهدات

تبدیل تعهد به معنای این است که تعهدی جایگزین تعهد دیگر شود و تعهد سابق از میان برود.
طبق ماده ۲۹۲ قانون مدنی تبدیل تعهد در موارد ذیل حاصل می‌شود:
۱ – وقتی که متعهد و متعهدله به تبدیل تعهد اصلی به تعهد جدیدی که قائم‌ مقام آن می‌شود به هر طریقی تراضی نمایند در این صورت متعهد نسبت به تعهد اصلی بری می‌شود.
۲ – وقتی که شخص ثالثی با رضایت متعهدله قبول کند که دین متعهد را ادا نماید.
۳ – وقتی که متعهدله ما فی‌الذمه متعهد را به کس دیگری منتقل نماید.

اقسام تبدیل تعهد

با توجه به ماده ۲۹۲ قانون مدنی می‌توان گفت که تبدیل تعهد دارای سه قسم زیر است:
۱ – تبدیل تعهد از طریق تبدیل دین.
۲ – تبدیل تعهد از طریق تبدیل مدیون.
۳ – تبدیل تعهد از طریق تبدیل دائن (متعهد‌له )

تهاتر از اسباب سقوط تعهدات

طبق ماده ۲۹۴ قانون مدنی وقتی دو نفر به هم مدیون باشند یعنی هم طلبکار هم بدهکار هم باشند بین دیون آنها به طریقی که در موارد ذیل مقرر است تهاتر واقع می‌شود.
تهاتر به سه دسته قهری، قراردادی و قضایی رخ می‌دهد.
تهاتر قهری
تهاتر قهری یعنی از بین رفتن دو دین یا دو مجموع دیونی که دو شخص در برابر یکدیگر به عهده دارند تا قدر امکان مثلا یکی از دیون کاملا صاف شود.
تهاتر قراردادی
این نوع تهاتر با دخالت اراده طرفین واقع می‌شود.
تهاتر قضایی
این تهاتر هنگامی رخ می دهد که یکی از دو دین مورد تردید و اختلاف باشد. در این صورت دادگاه نسبت به دین مشکوک رسیدگی‌های لازم را انجام داده و در صورت احراز آن، رای به وقوع تهاتر می‌دهد.

مالکیت ما فی‌الذمه

مالکیت ما فی‌الذمه به این معناست که بر اثر فوت یکی از دو شخص که بین ایشان رابطه تعهد وجود دارد، دین یا طلب وی به علت ارث یا وصیت به فرد باقی‌مانده انتقال پیدا کند یا این که طلبی به اراده طلبکار به بدهکار منتقل شود.
برای مثال فوت، منشاء قهری مالکیت ما فی‌الذمه می‌باشد که در نتیجه موجب سقوط تعهداتی و دیونی است که بین وارث و مورث وجود دارد.
نکته: تلف مورد تعهد را هم می‌توان یکی از اسباب سقوط تعهد دانست.

برای دریافت مشاوره حقوقی می توانید با متخصصین و وکلای با تجربه وکیل دات کام با شماره 02166419012 تماس بگیرید.

منبع : سقوط تعهدات